ئەفسانەی کرامپوس لە شەقامەکانی ئەڵمانیا؛ میونخ میوانداری یەکێک لە دەگمەنترین و سەرنجڕاکێشترین فێستیڤاڵە نەریتییەکانی جیهان دەکات

وێستگە ستایل - سۆلین عوسمان

شاری میونخی ئەڵمانیا بووە مەڵبەندی نمایشێکی کولتووری ناوازە و دەگمەن، کە تێیدا فێستیڤاڵی نەریتیی "کرامپوس" بە بەشداری سەدان کەس و ئامادەبوونی هەزاران گەشتیار و هاووڵاتی بەڕێوەچوو. ئەم فێستیڤاڵە کە بە یەکێک لە کۆنترین نەریتەکانی ناوچەی ئەڵپ و باشووری ئەڵمانیا دادەنرێت، ساڵانە لە وەرزی سەرمادا ژیان بۆ ئەفسانە دێرینەکان دەگەڕێنێتەوە و شەقامەکانی شارەکە پڕ دەکات لە دەنگی زەنگ و دیمەنی ترسناک، کە تێیدا مێژوو و ئەفسانە لە ناو جەرگەی مۆدێرنێتەدا یەکدەگرنەوە.

ئەم نمایشە گەورەیە کە بە "ڕاکردنی کرامپوس" ناسراوە، لە ناوەندی شاری میونخ و بەتایبەت لە دەوروبەری گۆڕەپانی "مارین پلاتز" بەڕێوەچوو، کە تێیدا بەشداربووان بە پۆشاک و ماسکی زۆر ترسناک و سەرنجڕاکێشەوە دەرکەوتن. فێستیڤاڵەکە لە کاتێکدا ئەنجام دەدرێت کە وڵاتەکە ئامادەکاری بۆ جەژنەکانی سەری ساڵ دەکات، بەڵام ئەم نەریتە لایەنێکی جیاواز لە جەژن نیشان دەدات؛ لە کاتێکدا سانت نیکۆلاس (بابانوێل) دیاری بۆ منداڵە باشەکان دەهێنێت، کرامپوس وەک کەسایەتییەکی نیوە مرۆڤ و نیوە بزن دەردەکەوێت بۆ ئەوەی سزای منداڵە ناگوێڕایەڵەکان بدات، ئەمەش هاوسەنگییەک لە نێوان چاکە و خراپە لە ناو فۆلکلۆری ناوچەکەدا دروست دەکات.

وردەکارییەکانی ئەم فێستیڤاڵە سەرسوڕهێنەرن؛ هەر یەکێک لە بەشداربووان ماسکێکی داری دەستکردی لەسەردابوو کە بە شێوەیەکی زۆر ورد تاشرابوو و کێشی هەندێکیان دەگەیشتە ١٠ کیلۆگرام، جگە لە پۆشینی پێستی ئاژەڵ و بەستنی زەنگی ئاسنینی گەورە لە کەمەریاندا کە لە کاتی ڕێکردندا دەنگێکی بەهێز و ترسناک دروست دەکات. نمایشکاران لە ناو شەقامەکاندا دەگەڕان و بە گاڵتەوگەپەوە هەوڵیان دەدا خەڵکەکە بترسێنن، ئەمەش کەشێکی پڕ لە جۆش و خرۆشی دروست کردبوو کە تێیدا ترس و پێکەنین پێکەوە تێکەڵ ببوون، بەتایبەت بۆ ئەو گەشتیارانەی کە بۆ یەکەمجار بوو شایەتی نمایشێکی لەو شێوەیە بن کە لە هیچ شوێنێکی تری جیهان وێنەی نییە.

مێژووی ئەم نەریتە دەگەڕێتەوە بۆ سەدەها ساڵ لەمەوبەر و ڕەگ و ڕیشەی لە ناو چیاکانی ئەڵپدا چەسپاوە، کە پێش بڵاوبوونەوەی مەسیحییەتیش وەک جۆرێک لە ڕێوڕەسمی زستانە و دوورخستنەوەی گیانە خراپەکان ئەنجام دراوە. لە سەدەکانی ناوەڕاستدا، ئەم نەریتە لەگەڵ جەژنی سانت نیکۆلاسدا تێکەڵ کرا و بوو بە بەشێکی دانەبڕاو لە کولتووری باڤاریا و ئۆستریا. هەرچەندە لە هەندێک قۆناغی مێژوودا هەوڵی قەدەغەکردنی دراوە، بەڵام خەڵکی ناوچەکە بە توندی پارێزگارییان لەم میراتە کردووە و ئێستا وەک یەکێک لە گرنگترین جەژنە کولتوورییەکان دەبینرێت کە شوناسی ناوچەکە دەپارێزێت.

فێستیڤاڵی ئەمساڵ لە میونخ نیشانەی ئەوە بوو کە مرۆڤی مۆدێرن هێشتا شەیدای ئەفسانە و چیرۆکە کۆنەکانە، و پاراستنی ئەم جۆرە نەریتە دەگمەنانە تەنها بۆ کات بەسەربردن نییە، بەڵکو بۆ هێشتنەوەی پەیوەندییە لەگەڵ ڕابردوویەکی قووڵ و پڕ لە ڕەمز و نهێنی. شارەزایانی کولتووری پێیان وایە کە کرامپوس تەنها کەسایەتییەکی ترسناک نییە، بەڵکو هێمایەکە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تاریکی و ئامادەکاری بۆ هاتنی ڕووناکی و ساڵێکی نوێ، ئەمەش وایکردووە فێستیڤاڵەکە وەک وەرچەرخانێکی ساڵانە لە ژیانی دانیشتووانی شارەکەدا بمێنێتەوە.

سەرچاوە: پۆرتاڵی فەرمی شاری میونخ، ئاژانسی هەواڵی کولتووری ئەڵمانیا، ڕاپۆرتە گەشتیارییەکانی باڤاریا