دەنگدان ئیتاعەی حیزبە یان شایەتیدان؟

دەنگدان وەک پرۆسەیەکی دیموکراسی مەدەنی نەک شورای ئیسلامی، بۆ ئەم دۆخەی عێراق و کوردستان فەتوای شەرعی و بەڵگەی فیقهی بەهێزی دەوێت تاوەکو تاکی دەنگدەر، دوچاری قەلەقی و بایکۆت نەبێ و بزانێت دەنگدان هەربەڕاستی ئیتاعەی حیزب و وەلی ئەمرە یان شایەتیدان؟

لەبەر ئەوەی ئەهلی سوننەو جەماعەو ئەشعەریەکان نەک سەلەفیەکان، لە غیابی موفتی و ئیمامەتدا دەژین، دەبێ ئەم بەیعەو فەتوایە، لە ئەهلى حەلل و عەقد وەرگرین، چونکە شەرعیەتی دینی و فەتوای تایبەتی دەوێ چونکە پرسەکە خیلافی و جەوهەرییەو پەیوەستە بە عەقیدەو ئەحکام و دەق و تەئویل و تەفسیرو گوێڕایەڵیەوە، الإِطَاعَة.

بۆچی دەبێ ئەم پرسە مەدەنی و سیاسییە یەکلایی بێتەوە چونکە وتەزای شایەتیدان، وەک چەمکێکی ئیسلامی (وأقيموا الشهادة لله) ئەمساڵ و لەسەروبەندی هەڵبژاردنەکان بۆتە کەرەستەی پڕوپاگەندەو ڕیکلام و تەبلیغاتی پارتی ئیسلامی و نائیسلامی، بۆتە بابەتی ڕاڤەو خیلافاتی دینی، جگە لەوە هەڵبژاردن و ناوەندی پەڕلەمان کە جۆرێکە لە دەزگای مەدەنی یاسادانان و تەشریع، بەپێی پێوەری دینی نابێ ڕێگە بەکەسێکی ئیماندارو عاقڵ بدرێ کاندیدای بێ متمانەو دوور لەئیسلام. ناکارامەو ناشایستەو فێڵباز دەستنیشان بکات، چونکە کەسی هەڵبەژێردراو نابێ خیانەت لە ئەمانەت بکات و پەیمان بشکێنێت و ڕێکەوتن و بەیعەو موبایەعە پێشێل بکا، دەبێ بەکرێیان بگرن و ئەمین و بەهێزبن بەپێی قەولی خوای گەورە.
(إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ)

ئینجا پارت و قەوارە هەیە هیچ ئەحکام و فەتواو پڕەنسیپێکی ئیسلامی و دینی لاگرنگ نییە بۆ قەوی و ئەمین و ئیمان، کەچی ئەوانیش کەوتوونەتە نێو فەزای تەشریع و ئەحکام و فەتوادان و سوێندخواردن، قورئان و میحراب و نوێژو حەج و تەواوی شەعیرەکانیان کردۆتە چەکی دەستیان، تاکی دەنگدەری پێ دەخەڵەتێنن، باس لە شایەتیدان دەکەن بۆ خۆیان و پاڵێوراوەکانیان، زۆرینەی ئەو گروپانە بەناوی ئاینەوە پەڕلەمانیان کردۆتە (بيعة الرضوان) پەیمانی ژێر درەختەکەی حودەیبیە لەساڵی شەشەمی کۆچیدا. لَا يَدْخُلُ النَّارَ أَحَدٌ مِمَّنْ بَايَعَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ. پێمان دەڵێن بە دەنگدان ڕزگار دەبینن لە ئاگری دۆزەخ و پاک دەبینەوە دواتریش کورسیەکانیان دەخەنە خزمەتی وەلی ئەمرەکانەوەو دەستبەرزدەکەنەوە بۆ پڕۆژەیاساکانیان.

‏هەندێک کاندیداش، کە بەقورئان و فەرموودەو دەقە ئاینیەکان خەڵک ئەترسێنن و خەباتەکەیان ئاوا ڕەواج پێئەدەن، وەک ئیسلامیەکان بانگەوازی ئیسڵاح و جیهاد دەکەن دژی ستەمکاریی و نادادیی و هەمان لۆژیک و گوتاری ئاینی بەکاردێنن، کەچی خۆیان گوێڕایەڵی ئەمیرو پێشەواکانی ئیسلام نین و لە عصيان و مەعصیەت و لادان و سەرگەردانیدان، لەوکاتەدا دەنگدان چۆن شایەتیدانەو بەچ پێوەرێک، لا طَاعةَ لِمخلوقٍ في معصيةِ الخَالِق.

ئینجا کامەیە دەرچوون لە ئیجماع و بەیعەت و گوێڕایەڵی وەلی ئەمرو بۆچی ئەم ئوممەتە وای لێهات نەزانێ گوێ بۆ کێ بگرێ و کێ پێشەواو ئەمیرەکەیەتی تا شوێنکەوتەی بێ و کێش دەرچووە لەگوێڕایەڵی بۆ پۆست و ئیمتیازو پارەو ماڵی دونیاو ژنی دوەم و سێهەم و کۆمپانیاو چێژە دونیاییەکان با نەفرەتلێکراوبێ و تاعەتی نەکەین و بگرە مەعسیەتی بکەین بەجاهیلی بمرێ، مَن خَرَجَ مِنَ الطَّاعَةِ، وفارَقَ الجَماعَةَ، ثُمَّ ماتَ مِيتَةً جاهِلِيَّةً.

دواجار بۆ دەزگایەکی پڕ لەگومان و ناوەندی سەفەقاتی سیاسی و دژە دین و بەهای ئاینی، لەڕوانگەی فیقهی سیاسی ئیسلامیدا، پسپۆڕیی و لێهاتوویی و نیشتیمانپەروەری و دڵسۆزی بۆخاک و توانای جێبەجێکردنی ئەرکەکان و وەفا بۆ بەیعەتداریی و پێشەواو وەلی ئەمر پێوەرە راست و دروستەکانەو دەبێ یەکلایی بکرێنەوە.

PM:07:15:08/11/2025

ئه‌م بابه‌ته 84 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌‌

هەموو وتارەکان کاتێک لە وێستگە نیوز بڵاودەبێتەوە تەنها بیروبۆچونی خاوەنەکانێتی