ئازادی و دادپەروەری: دوو باڵی دیموکراسی لە هەرێمی کوردستان

دیموکراسییەت تەنها سندووقەکانی دەنگدان نییە، بەڵکو گیانێکە کە لە دوو پایەی بنەڕەتییەوە هەڵدەقوڵێت: ئازادی و دادپەروەری. ئەم دوو باڵە پێکەوە دەبنە هۆی فڕینی نیشتمان بەرەو سەقامگیری و پێشکەوتن. لە چوارچێوەی دەسەڵاتێکی دیموکراتی وەك هەرێمی کوردستان، چەسپاندنی ئەم پرەنسیپانە تاقیکردنەوەیەکی بەردەوامە.

ئازادیی پیرۆز و دادپەروەریی سەروەر
ئازادی، وەك مافی ڕادەربڕین، کۆبوونەوە، و ڕەخنەگرتن، ڕۆحی دیموکراسییە. بەڵام ئەم ئازادییە تەنها لە سایەی دادپەروەرییەکی بێگەرددا سەقامگیر دەبێت. دادپەروەریی ڕاستەقینە کاتێك دێتە کایەوە کە:
یاسا سەروەر بێت، نەك کەسەکان: واتە هەمووان لەبەردەم یاسادا یەکسان بن؛ سزای پێشێلکارانی یاسا، بە بێ جیاوازیی حیزبی و چینایەتی، پێویستییەکی حەتمییە

دادگا سەربەخۆ بێت: سەربەخۆیی دەسەڵاتی دادوەری و لێپرسینەوە لە گەندەڵکاران، متمانەی خەڵك بە سیستەمی حوکمڕانی دەگەڕێنێتەوە. هەر جۆرە پێشێلکارییەك لەم بوارەدا (وەک دەستگیرکردنی نایاسایی) دەبێتە هۆی شێواندنی سیستەمی دیموکراسی.

مافی بەرگری لەخۆ: ژیانێك بێ ترس
هیچ سیستەمێکی دیموکراتیی تەندروست ناتوانێت بڵێت: "کاتێك گرووپێکی تیرۆرست دێنە سەرت، بۆت نییە بەرگری لەخۆت بکەیت!" ئەم بۆچوونە نەك تەنها دژی پرەنسیپی مافی مرۆڤە، بەڵکو ڕاستەوخۆ پێچەوانەی ئەرکی سەرەکیی دەوڵەتە.

مافی گەڕەنتی ژیان: مافی بەرگریکردن لەخۆ، مافێکی سروشتی و ڕێگەپێدراوی مرۆڤە. دیموکراسییەت دەبێت یاساکانی بە جۆرێك داڕێژێت کە هاووڵاتی و هێزە ئەمنییەکان بتوانن بە هەموو شێوەیەك بەرگری لە خۆیان و نیشتمان بکەن دژی هەر هێزێکی تیرۆریستی.

سەلامەتی، بنەمای ئازادی: تاك ناتوانێت چێژ لە ئازادییەکانی ببینێت کاتێك ژیانی لە مەترسیدایە. بۆیە، ڕێگەدان بە بەرگریکردن لەخۆ، بەشێکی دانەبڕاوە لە گەڕەنتیکردنی ئازادیی تاک.

بەڕوونی
بۆ ئەوەی هەرێمی کوردستان وەك دەسەڵاتێکی دیموکراتی بەردەوام بێت، دەبێت ئەم سێ خاڵە وەك بنەما بپارێزێت: یەکسانیی دادوەری، ئازادیی بێ ترس، و پاراستنی سەروەریی خاک لە ڕێگەی مافی بەرگری لەخۆکردنەوە. ئەمە ڕێگەی گەیشتنە بە سیستەمێکی دادپەروەر کە هەموو هاووڵاتییەك تیایدا هەست بە ئارامی و مافی یەکسان بکات.

PM:07:13:08/11/2025

ئه‌م بابه‌ته 172 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌‌

هەموو وتارەکان کاتێک لە وێستگە نیوز بڵاودەبێتەوە تەنها بیروبۆچونی خاوەنەکانێتی