كەمێكی ماوە بۆ شكستی نیشتمانی ‌

‌خه‌ڵه‌ف غه‌فور

رووداوەكانی ئێستای كوردستان كە فۆرمە باوەكەی شكستی سەربازییە، پێویستی بەخوێندنەوەی بابەتی و ورد هەیە نەك تۆمەتباركردنی یەكتر، دەیان هۆكار و هۆنینەوە و تۆمەتبەخشین هەیە، بەڵام یەك هەرێمی كوردستان دەبینین كە مەترسییەكان تەواو لەسەر شوناس و بوونی دەركەوتوون و بۆ دەربازكردنیشی «بیری ورد»ی دەوێت.

بابەتی بوونی دۆست و دوژمن لە مامەڵەكردن لەگەڵ كارەكتەری نەیار یان دۆستی سیاسی و دەوڵەتی، بەپێی سیاسەت و ئەزموونی مێژوویی بەرژەوەندییە، دوای شكستی ساڵی 1974 هێنری كیسنجەر وەزیری پێشووتری دەرەوەی ئەمریكا وتی: «بەرژەوەندی لەسەروو هەڵوێستەوەیە». شیكردنەوەی ئەمە بەوە نابێت كە بێژین سیاسەتی رۆژئاوا پێچەوانەی ئەخلاقە، بەڵكو هەر سیاسەت لەبەرئەوەی پرۆسەیەكی مرۆڤ كردە و مرۆڤیش بەوپێیەی بوونەوەرێكی ماسۆشییە، بۆیە مانای ئەو قسەیە زیاتر ئەوەیە مرۆڤ و دەوڵەتیش كە مرۆڤ بەڕێوەی دەبات پێش هەر شتێك بەرژەوەندیی خۆی لا گرنگە.

شكستی ئێستای كوردستان لە ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێمی كوردستان كەمتر شكستێكی سەربازییە هێندەی ئەوەی سەركردایەتی سیاسی نەیتوانی بەوردی هەڵسەنگاندن بۆ دۆخی ناوخۆیی و هەرێمایەتی و پلانی رێكخستنەوەی باڵانسی هێز لەسەر ئاستی زۆنی شیعی بكات كە ئێستا فەرمانڕەوای عیراقە، ئەم شكستە نزیك بە نیوەی قۆناغ و دەستكەوتە كوردستانییەكان بۆتەوە، بۆیە لەسەر وەستانی جددی دەوێت بۆ هەڵسانەوە و رۆڵگێڕانی كوردستان وەكو كارەكتەرێكی گرنگ.

لە ململانێكانی ئێستادا كوردستان وەكو یەك كارەكتەر دەرنەكەوت، نە لەسەر ئاستی گوتاری سیاسی نە لەسەر ئاستی پێگەی جوگرافی و ئیداری، ئەمە دەرەنجامی نەخوێندنەوەی ئاستی ئامادەگیی كوردییە لەلایەك، لەلایەكی تریشەوە گوێ نەدانە بە بینینی كارەكتەری دژ وەكو ئەوەی هەیە نەك وەكو ئەوەی لە میدیاوە خۆی نمایش دەكات، لایەكی تریش ئەوەیە كە پێگەی خۆی باش هەڵنەسەنگاند لەو مەیدانەی كارەكتەرە دژە هەرێمایەتی و نێودەوڵەتییەكان كۆدەكاتەوە.

شەڕی دژی داعش پێگەی كوردستانی بەهێزكرد وەكو ئەوەی لەو شەڕەدا هەیە، بەڵام خوێندنەوەی هەڵەی ئێمە لەو رووەی جیهان پشتیوانیمان دەكات بۆ هەر پرۆسەیەكی دیكە بە سەربەخۆیی كوردستانیشەوە وایكرد بگەڕێینەوە چوارگۆشەی یەكەم، ئەم كورتبینییە لە هەڵسەنگاندن بۆ پێگەی كوردستان لە ململانێی هەنووكەیی بۆ دەستكەوتنی زۆرترین بەرژەوەندی لە ئێستای ناوچەكە نەك هەر نەیبردینە پێشەوە، بەڵكو گومانی خستە سەر پرۆژەی سیاسی و پێگەی ئێمە لەسەر ئاستی عیراق و ناوچەكەش.

شكستی پرۆژە و جیهانبینی سیاسی هەرێمی كوردستان مەترسییەكی جددی لەسەر بوون و شوناس دروست كردووە، بەڵام كۆتایی پرۆسەكە نییە، كوردستان وەكو جوگرافیا و شوناس بوونی هەیە و دەبێت، بەڵام وەك پێشوو مامەڵەكردن لەگەڵی و كاریگەریی سۆز لەسەر بیركردنەوەی سیاسی و دروستنەكردنی بەرژەوەندی درێژمەودا وا دەكات شكستی كاتیی ئێستا ببێتە شكستی ئایندەیی كە مەترسی لەسەر كوردستان و خەڵكەكەی دروست دەكات.

ئەوەی هەیە قۆناغی یەكەمی شكستە، لەئێستاوە قۆناغی دووەم دەست پێدەكات و بەرەو كۆتایی و شكستی نیشتمانی دەچێت، پێویستی ئێستا ئەوەیە حزبەكان و دەستەبژێری سیاسی و شارەزایانی بواری سیاسی كۆببنەوە و رێكبكەون لەسەر ئامادەكردنی پرۆژەیەكی سیاسی بۆ هەستانەوە لە شكستی سەربازی و دوورخستنەوەی ئەو مەترسییانەی لەسەر كوردستان دروستبووە.

تانە و تەشەری كەسی و حزبی، پلان و پیلانی ئەم و ئەو، جیهانبینی تەسكی حزبی و خووگرتن بە جنێوفرۆشییەوە، كوردستان لە قۆناغی هەستانەوە دوور دەخاتەوە و بەرەو شكستی نیشتمانی دەمانبات،لەبەرئەوە ئەركی گرنگ و هەرە لەپێش نووسینەوە و بەكرداركردنی پرۆژەی هەستانەوەیە و ئەوی دیكەش جارێ بەمێژوو بسپێرن.