بەرپرسی نا بەرپرس..!

لەكۆمەڵگەی كوردیدا، رایەكی گشتی هەیە كە بەشێكی بەرپرسان، ئەگەر نەوترێ بەشێكی زۆریان، لەئاست ئەو ناوە مەعنەوییەدا نین، كە لێیان دەنرێت!. ئەم داوەرییە، زۆرجار، پشت بە پرسیارێكی رەواو سادە دەبەستێت:{ئەگەر بەشێكی بەرپرسان، دڵسۆزن‌و بەرپرسیارانە مامەڵە دەكەن، چۆن نابەرپرسیارێتیی بەرپرسانی دیكەیان قبوڵەو لێیان بێدەنگن؟}.

لەڕووی تیۆرییەوەو زۆر بەڕوونی، بەرپرس، ناوی یەكەمی كاربەدەستانە، كاربەدەستانیش ئەوانەن كە بەهۆی پێگەی دەوڵەتییەوە/حكومی/پەرلەمانی/دەزگای تر، بڕیارەكانیان بەدەستە، بە ئیمزایەك ئەتوانن خزمەتی وڵات و، بە یەكێكی تریش، وێرانی بكەن!، بە بڕیارێك كاری هاووڵاتیان بەڕێبخەن‌و بە كەمتەرخەمییەكیش، ئازاریان بدەن.

بەرپرس، دەلالەتی زمانەوانی‌و زاراوەیی خۆی هەیە. لەرووی زمانەوانییەوە لێكدراوی پێشگری(بەر)و وشەی(پرس)ە، واتە ئەو كەسەی كە دەكەوێتە بەردەم پرسیارەوە. سیفەتەكەی، لەباری زمانەوانییەوە، هاوتای وشە لێپرسراویشە.
لەڕووی زاراوەییەوە، بەمانای كاربەدەست دێت لەكایەی كاروباری دەوڵەتیدا، واتە سەربە كۆمەڵگەی سیاسییە. راستە، ئەم زاراوەیە، لەوە فراوانترەو زۆر بكەری تری كۆمەڵایەتیی دەرە-دەوڵەت دەگرێتەوە، مەرجیش نییە لەكاروباری گشتی بەرپرس بێت، بەڵام ئەمە زیاتر پەیوەستە بە رەهەندە زمانەوانییەكەیەوە، واتە زادەی چەمكاندنی زاراوەكەیە لەروانگەیەكی زمانەوانیی پەتییەوە نەك لەرووی ئەو تێگەیشتنە دیاریكراوەی كە لەزەینی گشتیدا چەسپیوەو زۆرجاریش بە وشەیەكی عەرەبی گوزارشی لێدەكرێت:»مەسئول»، كابرای مەسئول، مەسئولەكان..هتد

كەواتە، مەبەست لەم زاراوەیە، بە پلەی یەكەم، بەرپرس-ە بەو مانایەی كە لەناو خەڵكدا باوە، بەڵام بەبێ ئەوەی، لەواقعی حاڵدا، نە بەرپرسان خۆیان لەماناكانی ئەم چەمكە قوڵ بووبێتنەوە، نە هاووڵاتیانیش بەو مانایانە، مامەڵە لەگەڵ دیاردەی بەرپرساندا بكەن!، هەر لەبەر ئەوە، بۆت دەردەكەوێت كە یەكەمین گرفت، لەفەرهەنگی ناولێناندایە!، ناولێنان لەو كەسانەی كە بەڕێوەبردنی كاروباری گشتییان لەئەستۆیە، ئەوانەی كە دامەزراوەكان‌و دەسەڵاتەكان‌و بڕیارەكان‌و سەروەت‌و سامانی وڵاتیان دەكەوێتە بندەست..! ئەم فەرهەنگە، تەنانەت چەمكی بەرپرسیارێتیشی رەچاو نەكردووە. بەرپرسیارێتی، واتە بەجێگەیاندنی كارێكی لێداواكراو بەباشترین شێوەو لەكاتی دیاریكراوی خۆیدا، پابەندبوون بەكارنامەی نوسراوەوە، دوانەخستنی كارو كەڵەكە نەكردنی، سەیرنەكردنی وەك رۆتین، خۆشویستنی وەك رێگایەك بۆ زیادكردنی بەرهەم‌و خزمەت، نواندنی بایەخدان بەوانیترو كاروباریان، پلاندانان‌و سەرخستنی ئامانجە گشتییەكان، دەستپاكی‌و راستگۆیی‌و دەربەستی‌و ..هتد..

لەواقعی كوردستاندا، نە بەپێوەری چەمكی بەرپرس‌و نە بەرپرسیارێتیش، دیاردەی بەرپرسبوون لەمەحەك نادرێت!. تەنانەت، زۆرجار، هاووڵاتیانیش، بەپێی بەرژەوەندیی تایبەتیی خۆیان، سەودای لەگەڵدا دەكەن!، هەر بەرپرسێك، لەسەر بنەمای مەحسوبیەت Nepotismو جۆرەكانی نزیكایەتی، كارێكیان بۆ رایی بكات، پرسیارو گومانی لەسەر ناهێڵن‌و بگرە بەشان وشكۆشیدا هەڵدەدەن تەنانەت ئەگەر بابای بەرپرس لەئاست زۆر ئەرك‌و لێپرسراوێتیی سەرەكیی وڵاتدا دۆڕاو‌و گەندەڵیش بێت!.

لەوەش خراپتر، سیستەمی سیاسییمانە كە لەسەر بنەمای وەلائی شەخسیی بەرپرسان بۆ بەرپرسانی سەرو خۆیان بەڕێوەدەچێت نەك وەلائیان بۆ وڵات، ئاكامیش ئەوەیە هیچ بەرپرسێك لەوڵاتدا سزا نادرێت!. هەرچی بەشێك لەبەرپرسان خۆیشیانە، ئەوا دەبینی لەبەرامبەر خراپەكاریی بەرپرسانی تردا، كەم‌و زۆر، خۆیان بە بەرپرس نازانن..! ئەوان، بەئەندازەیەك نەرگسییانە لەچەمكی بەرپرس گەیشتوون، وا دەزانن تەنها بریتییە لەشكۆی كەسی نەك نێوبانگی وڵات‌و قازانج‌و زەرەری هاوڵاتییش!، بەتایبەتی كاتێك كە بواری بەرپرسیارێتی، بوارێكی هاوبەش بێت و، بەرپرسان، بەجیاوازیی پلەوپایەوە، لەراپەڕاندنی بەرپرسیارێتیی گشتیدا، بەرپرس بن!.

PM:02:58:08/07/2018

ئه‌م بابه‌ته 1161 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌‌

هەموو وتارەکان کاتێک لە وێستگە نیوز بڵاودەبێتەوە تەنها بیروبۆچونی خاوەنەکانێتی