هاوپەیمانیەكی پەرتەوازە

‌نەبەز گۆران


هاوپەیمانی چوار لایەنەكە لە _بەغداد_ هاوپەیمانیەكی پەرتەوازەیە. هەوڵدان بۆ وەرگرتنی پۆستە باڵاكانی ناو حوكومەتی ناوەند، سەفقە نییە، بەڵكو هەوڵێكە تا لەم كابینە نوێیەدا كورد شوێنەكانی خۆی وەربگرێتەوە. لە رۆژی یەكەمی دەنگدانی جێگری سەرۆكی پەرلەماندا، گەر دوو كاندیدی ئیسلامی پێكەوە بەژدار نەبوونایە، چاوەرواندەكرا ئەو پۆستە بەر كۆمەڵی ئیسلامی بكەوێت، كاتێكیش دەنگدانەكە بۆ رۆژێك دواخرا، ئیدی رێككەوتنەكان لە پشتەوە دەستیانپێكرد و، جارێكی دیكە ئەو پۆستە بەر _پارتی_ كەوتەوە. هاتنە پێشەوەی دوو كاندیدی حیزبە ئیسلامییەكان بۆ خۆی نیشانەیەك بوو، هاوپەیمانی چوار حیزبەكە زۆر پەرتەوازەیە و لۆبییەك لە ئارادا نییە بۆ هاوكاریكردنی یەكتری. 


بزوتنەوەی گۆڕان ئەم پۆستەی لە دەستدا، بەهۆی سیاسەتی هەڵەوە. پێشتر لە هەرێمی كوردستان تێپەرینی دوو پرۆژەی_سەرۆكایەتی هەرێم، یاسای تیرۆر_ هەوڵێكی تایبەتی گروپێكی ناو گۆڕانبوو بۆ گەڕانەوەی ئەو پۆستە، ئەما ئەو هەوڵە سەرینەگرت و كۆتایی بەو چیرۆكە هات.


ئێستا پۆستی سەرۆك كۆماری زۆرترین قسەی لەسەر دەكرێت، چاوەرواندەكرێت پاش ئەوەی _پارتی_ جێگری سەرۆكی پەرلەمانی وەرگرت، ئیدی رێگاكە بۆ یەكێتیی ئاسان بووبێت، سەرۆك كۆماری وەربگرێتەوە. پاش سەرۆك كۆماری، كێشەی وەزارەتەكان دەستپێدەكات و لایەنە كوردییەكان حەقی خۆیانە بەچڕی كاربكەن تا لەم حوكومەتەدا وەزارەتی گرنگ بەدەست بهێنن. بۆ هەموومان روونە دوو پارتەكەی دەسەڵات لە كۆتایدا بۆ وەرگرتنی پۆستەكان رێكدەكەون، ئەما هاوپەیمانی چوار لایەنەكە پێناچێت بەم سیاسەتەی ئێستا و بەو شێواوییەی ئێستایانەوە بتوانن شوێنی خۆیان بەدەست بهێنن.


رێككەوتن بۆ وەرگرتنی پۆستەكانی ناوەند، رێككەوتن نییە بۆ بێدەنگ بوون و رازی بوون لە هەرێم. هێشتا زۆر كەس لەناو چوار لایەنەكە توانای ئەوەیان نییە، پاكێجی _بەغداد_ جیابكەنەوە لە پاكێجی هەرێم. لە ناو هەرێم هێزەكان لە هەڵمەتی هەڵبژاردندان و زۆر ئاساییە لەم ساتانەدا رەخنە لەیەكتری بگرن و، هەر لایەنەو هەوڵبدات زۆرترین دەنگ بۆ خۆی مسەوگەر بكات، ئەما چوون بۆ ناوەند رێگایەكی ترە و، ئەو رێگایە پەیوەندی بە بەشی كوردەوە هەیە لەو حوكومەتەی دروستدەبێت و، گروپە مەزهەبییەكانی ناو عێراق هەوڵی ئەوە دەدەن شوێنی خۆیان لە حوكومەتە نوێیەدا پتەو بكەن. 


ئێستا قۆناغێكی دیكەیە، كۆمیدیاییە لەناو رووبەری سیاسییدا كار بكەیت و قۆناغەكان تێكەڵبكەیت بە یەكتری. هێنانەوەی قۆناغی _ریفراندۆم_و  باسكردنی بۆ ئەم قۆناغە، هیچ نییە جگە لە خۆخەریكردن بە بۆشاییەوە. ئەو قۆناغە تێپەڕی و هێزە كوردییەكان دەبێت جارێكی دیكە بگەڕێنەوە بۆ ناوەند و، لەرێگەی ناوەندەوە هەوڵی چارەسەركردنی كێشە سیاسیی و ئابوورییەكانی هەرێم بدەن. كێشەی چوار لایەنەكە ئەوەیە لەناو پەتای هەڵبژارندا سەیری دیمەنەكە دەكەن، بۆیە بەم دۆخەی ئێستایانەوە و، بەم لۆژیكی پەتای هەڵبژاردنەوە تەماشای پاكێجی ناوەند بكەن، چاوەرواندەكرێت وەك كوتلەیەكی خنجیلانەی ناو پەرلەمان لە گۆشەیەكدا بمێننەوە و نەتوانن لە حوكومەت و، دەسەڵاتی نوێی ناوەندا شوێنێكی گرنگ بە دەست بهێنن. لەبری هەوڵی سیاسیی و دیبلۆماسی، هەندێكیان لەناو شاشەكان قەوانی _ریفراندۆم_ دەڵێنەوە!


هاوپەیمانیەكەی بەرێز كاك (بەرهەم ساڵەح) لە دۆخی نەمانی سیمادایە. لە دۆخێكدایە سیماكەی دیارنییە و نازانرێت بەرەو كوێ دەچێت، ئایا ئەم سیمایە وەك خۆی دەمێنێتەوە و سەرلەنوێ‌ دەستدەكاتەوە بەكارەكانی پێشوی، یاخود سیماكەی دەگۆڕێت و دەێتە مینبەرێكی دیكە لەناو _یەكێتیی نیشتیمانی_؟! ئەم هێزە تاكۆتایی مانگی (9) دەبێت خۆی یەكلایی بكاتەوە. _یەكگرتوو و كۆمەڵی ئیسلامی_ نەیانتوانی یەكتری رازیبكەن و هەوڵبدەن دەنگەكانی ناو پەرلەمان پەرتەوازە نەكەن، تا یەكێكیان پۆستی جێگری سەرۆكی پەرلەمان وەردەگرێت. بزوتنەوەی گۆرانیش هێشتا نەچوەتە ناو هۆڵی پەرلەمان و، نە خۆی و نە هێزە سیاسییەكانیش لەم نەچوونە تێناگەن. ئەگەر بریاربێت ئەمە هەڵوێستی كاتیبێت بۆ نیگەرانبوون لەو ساختەكارییەی دەرهەق بە بزوتنەوەكە كرا، راستی ئەمە هەڵوێست نییە، كۆمیدیاییە. چونكە بە نەچوونە ناو پەرلەمان بۆ ماوەیەكی كاتی، لە رووی سیاسییەوە تەنها یەك واتای هەیە: تۆران تا ئەو ساتەی شوێنە گرنگەكانم لە دەستدەچێت.


ئەم پەرتەوازەیی ناو چوار لایەنەكە ئامانجێكی سیاسیی نابێت. حوكومەتی ناوەندیش حوكومەتێك نییە بتوانیت لە دەرەوەی سیستەمەكە كاری گرنگی تێدا بكەیت. راستییەكەی حوكومەتی ناوەندی  زیاتر لەم چیرۆكەی (مەلای مەشهور دەچێت.)

" رۆژێك مەلای مەشهور دەچێت بۆ حەمام. كتوپڕ لەو كاتەی ئەو دەچێتە حەمام والی شارەكەش لەو حەمامە خۆی دەشوات. كاتێ‌ والی مەلا دەبینێت دەیەوێت سەربخاتە سەری و گاڵتەی پێبكات. لێی دەپرسێت:

مەلا: نرخی من چەندە؟
مەلاش وەڵامدەداتەوە و دەڵێ‌: بیست ریاڵ
والی نیگەراندەبێت و بە توڕەییەوە دەڵێت: ماڵت كاولبێت ئەوە كەی نرخی منە، ئەوە نرخی پارەی حەمامەكەمە.
مەلاش دەڵێت: رێك مەبەستم ئەوەبوو، ئەگینا خۆت فلسێك ناهێنی."

بۆ كورد لە هەرێم ناوەند هەمان قیمەتی سیاسیی هەیە. ئەگەر هەوڵنەدەیت بەشێك بیت لە دەسەڵاتەكە و ئەو بەشە بەكاربهێنیت بۆ بەهێزكردنی هەرێم، ناوەند هیچ قیمەتێكی سیاسیی نییە. ئەما چوار لایەنەكە و هاوپەیمانە پەرتەوازەكەیان بەجۆرێك سەیری دیمەنەكە دەكەن، وەك بڵێیت: لەگەڵ ناوەندیشدا لە هەڵمەتی هەڵبژاردندان و دەیانەوێت بەو تێگەیشتنەی لە هەرێم بۆ دوو پارتەكەی دەسەڵات هەیانە، بە هەمان دیدگاوە سەیری ناوەند بكەن! بەر لەوەی كابینەكە دروستبكرێت، هاوپەیمانی چوار لایەنەكە پێویستیان بۆ گۆڕینی دونیا بینی خۆیانە، بۆ ئەوەی نەكرێنە دەرەوەی ئەو كابینەیە، دەبێت جارێكی كە تێگەیشتنیان بۆ ناوەند جیابكەنەوە لە تێگەیشتنیان بۆ هەرێم. 


AM:09:35:19/09/2018

ئه‌م بابه‌ته 21286 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌‌



هەموو وتارەکان کاتێک لە وێستگە نیوز بڵاودەبێتەوە تەنها بیروبۆچونی خاوەنەکانێتی