رای من لەسەر ریفراندۆم (بەڵێ ؟ یان نەخێر ؟) :

‌شاسوار عەبدولواحید

مەسەلەی ریفراندۆم و دەوڵەتی کوردی مەسەلەیەک نییە تێکەڵ بکرێت لەگەڵ رقی کۆن و حقدی کۆن و کێشە و ململانێ کۆنەکان ، چونکە دەمێکە ئێمەی کورد لە ناو یەکدا دژی هەمو شتێکی یەک بوین ، دەمێکیشە بەشێکمان وتویەتی ئەگەر شۆرشمان پێ نەکرێت ئەوا پێمان تێک دەدرێت و بەشێکی تریش وتویانە دەوڵەتێکمان ناوێت لەسەر دەستی فڵانە کەس دروست بێت ، هەیشبوە دژی هەمو سەرکەوتنێک و دەستکەوتێک بوە کە خۆی بەشێک نەبوبێت تیایدا و بەشدار نەبوبێت ، هەر بۆیە تا ئێستا وەک دەبین میلەتی کورد یەکێکە لەو میلەتانەی کە ناتەباییەکی زۆر و کەرت کەرتبونێکی زۆر لە نێویدا هەیە.

دروست کردنی دەوڵەت ئەگەر چی کارێکی بە کۆمەڵی دەوێت و یەکریزی و یەک هەڵوێستی و دەست لە ناو دەستی دەوێت (لەبەر پێویستی بۆ قۆناغی دوای دەوڵەت و بەکار نەهێنانی ناکۆکیەکان بۆ هەڵگیرسانی شەری ناوخۆ و دەستوەردانی هێزی دەرەکی )  ، بەڵام نابێت هیچ پاساوێک ئەم پرۆسەیە رابگرێت ، ئەگەر هەر لایەنە بە راستیەتی و پێی وایە کە دەوڵەت دروستکردن پیرۆزە و گرنگە ، ئەوا با بفەرموێت پێشوازی لێبکات و واز لە هەموو داواکانی خۆی بهێنێت و کێشە لاوەکیەکان بخاتە لاوە ، خۆ ئەگەر کەس و لایەن هەن دژی دەوڵەتی کوردین ، ئەوا دەبێت ئازا بن و بێ ترس رایبگەێنن کە دژی دەوڵەتن لە ئێستادا و هۆکارەکان رون بکەنەوە و هاوڵاتیانیش بە رونی و ئاشکرا هان بدەن کە دەنگ بدەن بە نەخێر .

بۆ من لە ئێستادا چەند پرسیارێک دروست بووە لام کە پێم وایە گرنگن و رەنگە ئەگەر وەڵامەکانم دەست بکەوێت ئەوا بە ئاشکرا و بێ شەرم و بێ ترس لە هیچ لایەنێک رای خۆم دەخەمە روو ، پرسیار و تێبینیەکانیش ئەمانەن :

١-ئایا ئەم ریفراندۆمە لە هەموو ناوچەکانی هەرێمی کوردستان دەکرێت ؟ بەو ناوچانەیشی کە پێی دەوترا "جێناکۆک" ؟ چونکە راستیەکەی ئەگەر ریفراندۆم تەنها لە سێ شارەکەی (سلێمانی - هەولێر - دهۆک ) ئەنجام بدرێت ئەوا بە راستی پرۆسەیەکی بێ مانایە و پێشینەیەکی خراپە ، چونکە لە ساڵێ ١٩٧٠ وە حکومەتی عێراقی بە فەرمی دانی ناوە بەم سێ پارێزگایە کە کوردین و دانیشی ناوە بەوەی کە حکومەتی خۆجێی تایبەت بە خۆیان هەبێت ، بۆیە هەر ریفراندۆمێک بێ کەرکوک و ناوچە جێناکۆکەکان ئەنجام بدرێت ئەوا گەڕانەوەیە بۆ دواوە و  پێشینەیەکی خراپە و دەستبەرداربونە لە ماف  و داواکاریەکانی کورد کە دەیان ساڵە لە پێناویدا خەبات دەکەن و شەهید دەدەن و چەندین شۆرشی یەک بە دوای یەکیان بەرپا کردوە لە پێناویدا.

٢-ئایا ریفراندۆم بۆ دروستکردنی دەوڵەتە یان تەنها هەڵوێستێکە بۆ ئێستا و لە داهاتوی دوور باسی دەوڵەت دەکرێت و کاری بۆ دەکرێت ؟ ئەگەر لە ئێستادا دەوڵەت دروست ناکرێت ئەوا پێویست ناکات ریفراندۆم ئەنجام بدرێت ، چونکە هەرێمی کوردستان خۆی لە ئێستادا دەناڵێنێت بە دەست کۆمەڵێک کێشەی کەڵەکەبوو و جیاوازەوە ، کێشەی سەرۆکایەتی هەرێم ، کێشەی پەرلەمان ، کێشەی ئابوری ، کێشەی ناکۆکی نێوان لایەنەکان ، کە هیچ کات لە دوای ئاگربەستی شەری ناوخۆوە وەک ئێستا هێزە کوردیەکان ناکۆک نەبوون ، بۆیە ریفراندۆم بە بێ راگەیاندنی دەوڵەتی کوردی پێویست نیە و کۆمەڵە کێشەیەکی تری گەورە دەهێنێتە وڵاتەوە  و رەنگە ئاکام و دەرەنجامی زۆر خراپی لێ بکەوێتەوە کە دواتر پەشیمان بین لێی و بکەوینە تۆمەتبارکردنی یەکتر (هەر وەک چۆن لە کاتی نەهامەتییەکاندا لایەنە سیاسیەکان دەکەونە تۆمەتبارکردنی یەکتر و پاساوهێنانەوە بۆ شکستەکان) ، خۆ ئەگەر دەڵێن ئەنجامی ریفراندۆم بە کار دەهێنێن بۆ هەوڵدان بۆ رازیکردنی وڵاتانی دونیا ، ئەوا بە رای من ئەو هەنگاوە هیچ پێویست نیە لە ئێستادا و هەمو دونیا و هاوڵاتیانی کوردستان دەزانن کە ئەگەر بە راستی فرسەتی راگەیاندنی دەوڵەت هەبێت ئەوا پێویست بە ریفراندۆم ناکات و زۆرینەی رەهای میلەتی کورد لەگەل راگەیاندنی دەوڵەتن ، بۆیە باشتر وایە هێزە کوردیەکان (بە تایبەت ئەوانەی کە ئێستا خاوەنی بیرۆکەی ریفراندۆمن )  بکەونە جوڵە بۆ وڵاتانی دونیا و دراوسێ و رازیکردنیان بە راگەیاندنی دەوڵەتی کوردی ، هەر کات زانیان وەڵامی پۆزەتیف هەیە ئەوا ریفراندۆم ئەنجام بدەن و دەوڵەتەکە لە ماوەی چەند کاتژمێرێکدا رابگەێنن ، بەمەیش کوردستان توشی هیچ دۆخێکی نەخوازراو نابێت و هاوڵاتیان توشی کۆمەڵە کێشەیەکی نوێ نابن .

٣-ئایا وڵاتانی زلهێز (بە تایبەت ئەمریکا و پێنج وڵاتی هەمیشە ئەندام لە ئەنجومەنی ئاسایش ) و وڵاتانی دراوسێ (بە تایبەت تورکیا و ئێران ) یان بە تایبەت تر تورکیا ، رەزامەندن بە دروستبونی دەوڵەتی کوردی ؟ ئەگەر ئەم وڵاتانە رەزامەندن ، ئەوا ریفراندۆم پێویستە و حەق وایە سەرباری ناکۆکیمان هەمووان پشتیوانی بکەین (بە مەرجی ئەوەی خاڵی یەکەمیشی تێدا رەچاو بکرێت کە بریتییە لە راگەیاندنی دەوڵەت بە کەرکوک و ناوچە جێناکۆکەکانەوە ) ، وە دوای راگەیاندنی دەوڵەت هەرچی کێشەمان هەیە بخرێتە سەر مێزی گفتوگۆ و چارەسەری بۆ بدۆزرێتەوە ، خۆ ئەگەر ئەو وڵاتانە پشتیوانی دروستبونی دەوڵەت ناکەن ئەوا هەر کەس ئەم بریارەی داوە هەڵەی کردوە و کوردستان بەمە توشی گرفت و کۆمەڵە قەیرانێکی تری نەخوازراو دەبێت ، کە بە رای من هیچ کەس مافی ئەوەی نییە تەواوی هاوڵاتییانی کوردستان توشی ئەو هەمو قەیرانە بکات کە رەنگە لە برسێتی و داخستنی سنورەکانی کوردستان بگرێتەوە تا خوانەخواستە شەری ناوخۆ و پێکدادان و دەستوەردانی هێزە ئیقلیمیەکان.

من بەش بە حاڵی خۆم لە ماوەی داهاتو بە وردی بە دوای وەڵامی ئەم سێ پرسیارەدا دەگەڕێم ، ئەگەر دەرکەوت وەڵامەکان پۆزەتیفن و لە بەرژەوەندی کوردایە ، ئەوا بە تەواوی قەناعەت و توانامەوە پشتیوانی ئەم بریارە دەکەم و هانی هاوڕێیان و دۆستانیشم دەدەن کە پشتیوانی بکەن ، خۆ ئەگەر یەکێک لەم خاڵانە جێبەجێ نەبن و وەڵامەکەی نێگەتیف بێت ئەوا پشتیوانی ریفراندۆمێک ناکەم کە تەواوی کوردستان نەگرێتەوە و دڵنیا نەبم کە  ژیانی هاوڵاتیانی کوردستانی تێدا خۆش دەبێت و ژیانێکی کارامەیان دەبێت و دەتوانن لەو دەوڵەتە تازەیەدا بە ئاشتی و سەربەرزانە و دوور لە جەنگ و برسێتی بژین .

ئەمە هێشتا رای من نییە لەسەر ریفراندۆم ، ئەمە وەک وتم کۆمەڵە پرسیارێکە ، هیوادارم هێز و لایەنە سیاسیەکانیش بەم رۆحیەتە و بە هێمنانە ورد بنەوە لە مەسەلەکە و دوای دەستکەوتنی ئەم وەڵامانە ئینجا بریاری ئاشکرای خۆیان بخەنە روو ، دوور لە ململانێی سیاسی و کێشە کۆن و تازەکانی نێوانیان  ، چونکە دڵنیام ئەو کات ئەگەر بریارەکەیان پشتیوانی بەڵێ بێت یان پشتیوانی نەخێر بێت ، ئەوا دەتوانن بە دەنگی بەرز کەمپین بکەن بۆ ئەو ئاراستەیەی کە دەیانەوێت و هاوڵاتیانیش باش لێی تێ دەگەن  و کەم کەس دەبێت کە گلەییان لێ بکەن .


AM:10:59:18/06/2017

ئه‌م بابه‌ته 17657 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌‌



هەموو وتارەکان کاتێک لە وێستگە نیوز بڵاودەبێتەوە تەنها بیروبۆچونی خاوەنەکانێتی