بە پێوەرەكانی كوردایەتی بیپێون ‌

هەتا مەرجەعێكی دەستوری‌و یاسایی بۆ كوردستان دادەنرێت، لە پرسی رۆژانەی ژیانی كوردستانیان لە عیراقدا دەستوور حەكەم دەبێت‌و لە پرسی نەتەوەیی‌و چارەنووسیی نیشتماندا پێوەرەكانی كوردایەتی بەو جۆرەی بۆتە نەریتێكی دەیان ساڵە‌و بەو شێوەیەی باوكە دامەزرێنەرەكانی كوردایەتی لەسەری ڕاهاتوون، حەكەمی ناكۆكییەكانمان دەكەن‌و مەرجەعی جێی دەستوورمان دەبێ.

گەرەكە حزبە سیاسییەكانی كوردستان‌و كۆمەڵی مەدەنی‌و رەوتە سیاسییە جیاجیاكان ئەم دادوەرە قبوڵ بكەن، بەتایبەتیش گەرەكە حزبە رەسەن‌و دێرینەكان لەم بوارەدا لە هەمووان زیاتر پابەندی مەرجەعیەتی كوردایەتی بن بەو ئیعتبارەی بە ئەندازەی رەسەنبونیان جێ پەنجەیان بە تەلاری ئەم مەرجەعیەتەوە دیارە‌و خۆیان بینایان كردووە. دونیابینی خۆیانی بەسەردا زاڵە‌و بە گوێرەی ئەزموونی ئەوان ڕەنگرێژ بووە.

ئەگەر ئەمڕۆ لە تەنگژەی سیاسیی كوردستاندا، هەر بۆ نموونە، چەند دیاردە‌و دەركەوتنێك وەربگرین‌و بیخەینە بەر تیشكی مەرجەعیەتی كوردایەتی داخۆ بە چ ئاكامێكی باش‌و خراپەوە لێی دەردەچین‌و دەبێ حزبەكانی سەر گۆڕەپانی سیاسیی كوردستان چی لەبارەی ئەو دەرەنجامەوە بڵێن كە لە مەنگەنەدانی هەڵوێستەكانیان لە پێوەری مەرجەعیەتی كوردایەتی دەیخەنە دەرەوە؟

ئایا كوردایەتی 

لووتبەرزی قبوڵ دەكات؟

ئایا بزووتنەوەی كوردایەتی لە هەموو بەشەكانی كوردستاندا بەو هەموو ئازار‌و مەینەتیەی لە وێستگەكانی تێكۆشانی سەد ساڵی رابردوودا تووشی هاتووە، بەو هەموو داخ‌و زاخەی سیاسەتی بەهێزەكان‌و زاڵمەكانی دژی كوردن لە جەستەی نەتەوەی كوردیان كردووە.بزووتنەوەیەكی لووتبەرزی بێ باك‌و بێ پەروایە لەبەرامبەر پێشهات‌و دەرهاویشتە سیاسییەكاندا؟ ئایا بزووتنەوەی كوردایەتی بەو هەموو ئەزموونەی رابردووییەوە گەرەكە وانەی وای وەرگرتبێت كە بە حەملی كازب‌و تەراویلكەی بەهاری درۆزنانە فریو نەخوات‌و بە دوو خونجەی درۆزنانە نەخەڵەتێ كە پێی وایە بەهاری هێناوەتە سەرچۆكان، یاخود بە پێچەوانەوە هەر دەبێ دەرسەكانی رابردوو، هەڵەكانی پێشوو دووبارە بكاتەوە؟

ئایا پاراستنی هێزی كوردایەتی‌و وەزەی گەلی كوردستان لە هەموو وێستگەكاندا بە جۆرێك ئەو هێز‌و وزەیە لە نەبەردی ڕاستەقینەدا خەرج بكرێت نەك لە شەڕی لابەلای دروستكراوی تەوقیتی نەیارانی كورددا مانای سڵكردنەوە‌و ترس دێت، یان مانای پەرۆشی‌و دەربەستی دێت كە ئەو وزەیە لە شوێنی خۆی‌و لە نەبەردی ڕاستەقینەدا خەرج بكرێت. ئایا سیاسەتی دروستی كوردایەتی ئەوەیە بێ بۆنە‌و بە بۆنە دوژمنانی لە خوانەترسی كورد لە خۆمان بوروژێنین‌و دواییش بە نرخێكی گران ئەو گایە وروژاوە دامركێنینەوە ئایا لووتبەرزی كە خەسڵەتی خراپی دەوڵەتەكان‌و ئیمپراتۆرێتە گەورەكانە‌و بە ئەزموونی مێژوویی ئەو لووتبەرزییە روخاندوونی‌و لە ناوی بردوون خەسڵەتێكی باشە بۆ كوردایەتی ‌و بۆ بزووتنەوەی شۆڕشگێری خەڵكی كوردستان؟ ئاخر ئەو لووتبەرزییە دادی تڕزلەكان(زلهێزەكان)‌و خواپێداوانی خوانەناسی نەدا، تۆ بڵێی دادی بزووتنەوە شۆڕشگێڕییە بەلەنگازەكان بدات كە ئێستاش، بەم هەموو فەرشی سوور‌و بالیۆزخانە‌و قۆنسڵخانە‌و بە هەموو فۆكسەی میدیایی جیهانییەوە جگە لە چیاكانی هیچ دۆستێكی ڕاستەقینەیان نییە؟

ئایا رەخنەگرتن لەو لووتبەرزییەی لێرەولەوێ دەیبینین كە هەڕەشە لە هەسارەكانی تریش دەكات ترسنۆكی‌و چاو بەرەو ژێرییە یان بەردەوامی لەسەر لووتبەرزی توشی هەڵدێری شكست‌و چاو بەرەو ژێری داگیركەرانمان دەكات؟

ئاخر ئەی كوردایەتی‌و هێزەكانی ئەگەر وزەیەكی چاكیشمان هەیە‌و ئەگەر لە خۆڕا دیتن‌و باوەرێكمان بە خۆشمان هەیە بۆ لە یاری میكانۆ ‌و شەڕی پلەیستەیشندا خەرجی دەكەین؟ بۆ لە شوێنی خۆی خەرج نەكرێت بەو جۆرەی خوێنی پێ بەخشرا‌و رەنجی بۆ رەخساوی حەڵاڵ‌و زوڵاڵ بێت؟

ئەم هەموو سەنعەتەی دوژمن دروستكردن‌و رێ گرتن بە رێبواری سەرەرێ‌و تەشقەڵە كردن بە یار‌و نەیار لە چیدا دادمان دەدات ئەگەر رۆژی راستەقینەی خۆی بۆمان نەخرایە گەڕ‌و نەمانتوانی بە كاری بێنن، ئەو كاتە چی بكەین؟

سیاسەتی یان هەموو شت یان هیچ؟

ئایا كوردایەتی كە بە سەدان پێچاوپێچ ‌و زەمینەی نالەباری‌و توولەرێی زەحمەتیدا هاتووە، خۆی پاراستووە‌و وزەی بۆ وێستگە جیاجیاكانی خەبات دابین كردووە، چاك دەكات كە سیاسەتی یان هیچ یان هەموو شتێك پەیڕەو بكات، ئایا قۆناغبەندی‌و ڕەخساندنی زەمینە بۆ هەر وێستگەیەك بەشێك نەبووە لە دابونەریتی كوردایەتی بۆ ئەوەی مومكینە بەدەست بێت‌و ئەوی ماوە كۆششی دیكەی بۆ بخرێتە گەڕ؟ رێی تێدەچێ كە وێستگەی چۆنایەتی بێتە پێشەوە‌و بازی گەورە بدەین، بەڵام ئەگەر دەسكەوتێك بە نرخێكی كەمتر بێتەدی بۆ دەبێ خەرجییەكی زۆری بۆ بكەین؟ بۆ دەبێ (هیچ) لە پێناو(هەموو شتێك) ی بەدەست نەهاتوودا لە دەست بدەین، بەتایبەتی ئەگەر قۆناغبەندی لەسەر حیسابی كات‌و رەنج‌و ئامانجە دوورەكان نەبێت؟

ئایا هەڵڵای میدیایی جێی تەگبیری سیاسیی ورد دەگرێتەوە؟

ئایا ئەگەر سیاسەتی كوردستانیی تەگبیرەكانی خۆی ئاشكرا نەكات‌و بە وردی ‌و بێدەنگی ‌و لە سێبەردا سیاسەتەكانی خۆی بسەپێنێ‌و موزایەدە‌و هەڵڵای میدیایی لەسەر نەكات باشتر نییە لەوەی دونیا لە خۆمان تێبگەینین‌و پێش لەباربوونی زەمینە هەموو كاغەزەكانی ئاشكرا بكەین.

ئایا داواكاری ئەوەی نهێنی پارێز‌و ئەمنیەتی بزووتنەوەی كوردایەتی دابین بكەین‌و نەیخەینە بازاڕی مشتومڕی میدیایی‌و ناوەندی میدیایی‌و هەڵڵای سیاسییەوە كە بەشێكیان هی نەیارانی كوردن‌و كەس خاوەندارێتییەكانیان ناناسێت ئەمە كارێكی هەڵە‌و داوایەكی رۆمانسی كۆنەپەرستانەیە؟ ئایا  دزەپێكردن ‌و دزاودزكەوتنی هەنگاوە سیاسییەكانمان هەمیشە لە مێژوودا زەربەی گەورەی لێ نەداوین‌و پێش گەڵاڵەی سیاسیەتەكان لەنیوەی ڕێدا پووچەڵی نەكردووینەتەوە؟

سیاسەتی یان ئەوە، 

یان ئەوە بەشێكە لە كوردایەتی؟

ئەگەر پێوەرەكانی كوردایەتی رەچاو بكەین قەت بووە كوردایەتی یەكسان بێت بە ستەم، بە بارمتەگرتنی ویست‌و داخوازی خەڵك لە پێناو ویست‌و ئاواتێكی تردا. بۆ دەبێ ئێمە هەمیشە ئەم داخوازی لەبەرامبەر ئەویتردا دابنێن‌و هەنگاوەكانی كوردایەتی. ئەندێشەی كوردایەتی پچڕپچڕ بكەین؟ بەڵێ ڕاستە كە هەموو ئاواتەكان پێكەوە بەدی نایەن، ئازادی نەتەوەیی‌و ئازادی تاكەكەس بە دیموكراسیی‌و خۆشگوزەرانی بە قۆناغ بەدی دێن، بەڵام ئایا رەوایە ئێمە لە دەستمان بێت بەشێكی ئەو ئامانجانە بەدی بهێنین كەچی لە خەڵكی بشارینەوە‌و لە هاووڵاتیانی خۆمانی قەدەغە بكەین بە بیانووی ئەوەی كاتی نییە‌و ئامانجی گەروەتر لە پێشە؟ ئایا ئەمە هەنگاونانە بە شوێنی كوردایەتی فراوان ‌و هەمەلایەنەدا كە ئازادی‌و كوردایەتی ‌و دادپەروەری پێكەوە گرێدراوە یان هەنگاونانە بە شوێنی بزووتنەوەی عروبەدا كە بزووتنەویەكی تەسكبینی نەتەوەی دراوسێی عەرەب بوو‌و شكستی خوارد، چونكە بۆ هەموو داوایەكی میللەتی عەرەب بڕوبیانووی فەلەستینی دەهێنایەوە ‌و كەچی فەلەستین هەر رزگاری نەبوو. ئایا زەرورییە ئێمەش فەلەستینێك بە بارمتە بگرین بۆ ئەوەی قەت فەلەستینی خۆمان، كوردستان، رزگاری نەبێت؟

ئایا بە بارمتەگرتنی خەونەكان خوو خدەیەكی كوردایەتییە یان هی چاولێكەری نەتەوە سەردەستەكانە؟ ئەم نموونانە بە پێوەر‌و مەرجەعەكانی كوردایەتی بپێون بزانن ئەوەی ئێستا دەگوزەرێ‌و سیاسەتی زاڵە ئەوە كوردایەتییە، یان لە كورتی دەدا؟