هاتەوە یادم ڕۆژێك لە قەندیل

‌عەزیز ڕەئووف

تا بەرەو بەرزی چیاكان دەرۆین دیمەنی سروشت جوانتر دەنوێنن. هەست دەكەین رۆحمان لە ژەنگی شار و دەنگەدەنگی حەشامات و ناشرینیەكانی قەرەباڵغی پاك دەبێتەوە. تا بەرەو بەرزیەكان دەچین زیاتر بەرەو ساردی و بەفردەچین، وەك ئەوەی ئەم چیایانە كۆمەڵە كچ و كوڕێكیان لەباوەش گرتبێت وەك بەفرەكە بێگەرد و پاك بێت.

لە یەكەم بارەگا لادەدەین، بارەگایەكی دەورەدراو بە دارو درەخت. كە دەچین كەس نابینین، دەنگەدەنگێك لە ژورێكەوە دێت، خانمێكی گەرێلا جلێكی خاكی لەبەردایە و دەست بە هەویر و دەستێكی كولێرەیەكی گەرمی هەڵگرتووە. "ببورە نانمان دەكرد" دەستی بە هەویرە بۆ ئەوەی دەستمان به‌ هه‌ویر نەبێت و قۆڵی دێنێت بۆ تەوقە كردن. كولێرە گەرمەكەم پێ دەدات و فەرموون بچینە ئەو ژوورە. ژوورێكی سارد، سوپاكە پێ دەكا، سوپای نەوت، لەو چیایە ڕێز لە درەخت دەگیرێت و نابێت دار ببڕیت. خانمەكە ئەوەندە خاكی و سادەیە، هەر وامزانی كەسێكە لێرە نان بۆ گەرێلا دەكات. بەڵام كە هاورێیانی تر دەگەن و دێنە ژوور ئەو خانمەم پێ دەناسێنن وەك بەرپرسی هەموو هێزەكانی "......". پەشۆكام، ئەم بەرپرسە چۆن نان دروست دەكات، جیاوازی بەرپرسانم بیر كەوتەوە لای ئەمان و لای كوردستانی باشور چۆن بەرپرس واتە ژیانێكی تر و ڕەفاهیەت و فەزڵی زیاتر. پارلەمانتارێكی ئافرەتی لای خۆمانم بیر دەكەوێتەوە كە ڕەنگە بۆ هەموو كارێك ببێت بۆ سیاسەت نەبێت كە دەیوت: بەخوا خزمەتكارە ئەیسوپیەكەم نەبێ دوو نهۆمی خانوو بە من پاك ناكرێتەوە. 

قسە و گفت و گۆی گەرم و گوڕ، چایەك كە لەبەر كەش و هەوای سارد هەڵمی لێ هەڵدەستێت. هەست ناكەی غەریبیت هەست دەكەی ئەم كچ و كوڕانە لەمێژە دەتناسن، لە چاویاندا ژیان هەیە، پێكەنین و ورە و بەرخۆدان. من بە چاوی نوسەرێكەوە لە شتەكان دەڕوانم، ئەوەندەی من دیقەت دەدەم و لە كچ و كوڕە گەرێلاكان ورد دەبمەوە، هیچ هەست بەوە ناكەم ئەم مەخلوقانە لە كچ و كوڕی لای ئێمە بچن. جارجار یەكیان ون دەبێت و دێتەوە، تومەز خواردن دروستكردن بە هەرەوەزییە و ئەوەندە دەزانی خواردن ئامادەیە. "فەرموون نانی نێوەڕۆ ئامادەیە" بە ریز دەچینە دەوری مێزێكی درێژ و هەندێكیان هەر بە پاوە نان دەخۆن. كە نان دەخورێت هەركەس قاپەكەی خۆی پاك دەكاتەوە، هەركەس كارێك دەكات و دوو كەتری لەسەر سۆپاكەیە و ئەوەندە دەزانی چای گەرم ئامادەیە. كە تەماشای گەرێلاكان دەكەم ئەوانیش بە لێوێكی پڕ خەندەوە تەماشام دەكەن وەك ئەوەی لەمێژە یەكتر بناسین، كەس لەم چیایە غەریب نیە و هەست دەكەی سیاسەت بە شێوەیەكی تر هەڵدەسوڕێت. هەست دەكەی سیاسەت لێرە لە فكرەوە دەگوازرێتەوە بۆ سلوك و ڕێز و میوانداری و خۆشەویستی هەڤاڵانە.

ئەم گەریلایانە هیچیان پێ نەبوو، نە مۆبایل و نە ئەنتەرنێت و نە هیچ شتێكی جوانكاری و نە تەزبیح و نە ملوانكە و هیچ شتێك كە مرۆڤ كاتی پێوە سەرف بكات، ئەوەی هەیان بوو جلێكی ڕەساسی و روویەكی خۆش و چەند كتێبێك و دڵێكی پاك. جارێك پاپالانگی وتی:" هەژاری گەورە ئەوەیە كە مرۆڤ پێویستی بە شتی زۆر هەبێ، ئەوكەسەی كەشت داگیری كردووە هەژارە"، دروست من ئەوەم بینی، ئێمە لە شار شت دەوری داوین و هەژارین، ئەوانش سادە و ساكار ڕۆحیان پاك و هەست بە دەوڵەمەندی دەكەن. ئەم گەریلایانە لەم چیایە جگە لە "جەنگاوەربوون" هیچی تر شك نابەن تا دەسكاری جیهان بكەن.

كات دیاری كرا كە پیرە هەڵۆ لە شوێنێكی تر چاوەرێمان دەكا. " تكایە مۆبایلی زیرەك مەهێنن، لەڕێی موبایلەوە توركەكان شوێنەكانمان كەشف دەكەن". ئەوان ناحەقیان نیە و میت و هێزە موخابەراتیەكانی جیهان هەموو هەوڵێك دەدەن دزە بكەنە نێو ئەم چیایانەوە. 

ماوەیەكی زۆر بە بەرزیدا هەڵدەگەڕێین. دیمەنێكی جوان و ناوازە و هەوایەكی خاوێن. بە پیادە كەمێك دەڕۆین و خێمەیەك هەڵدراوە. دەچینە ناو خێمەكە، سۆپایەك دێننە ژوورەوە و ژوورەكە كەمێك گەرم ڕادێت. كورسی پلاستیك و بۆ پاراستن لە سەرما یەكی بەتانیەكی لەسەر دانراوە، تا ئەو كەسەی دادەنیشێت بێتاقەت نەبێت، وەك ئەوەی پێمان بڵێن تەحەملی قسەی ئێمە بكەن چونكە ئێمە لە گفتوگۆ بیتاقەت نابین. 

دەنگێك بە زمانی كرمانجی ژووروو لە دەرەوە دەبیسترێت، دەنگەكەم لا غەریب نیە، بەتانیەك دراوە بە دەرگای خێمەكەدا، بەتانیەكە دەخرێتە لاوە و یەكەم جار سەر و دواتر جەستەی پیرە هەڵۆكە دەردەدەوێت، جەمیل بایك بە وشەی "ببورن دواكەوتم" وەژوور دەكەوێت. جلێكی خاكی لەبەردایە و جامانەیەكی بەسەر ملیدا شۆڕ كردۆتەوە كە پێدەچوو وەك لەچك بۆ ئەوەی نەناسرێتەوە بەكاری بێنێت، یاخود بۆ خۆپاراستن لە سەرما. بە ڕیز بەخێر هاتنمان دەكات دەستەكانمان دەگوشێت و ئێمەیان پێ دەناسێنن. بە ئەنقەست عەجولیم كرد و خۆم بردە پێشەوە و لە لە تەنیشتی دانیشتم بۆ ئەوەی بە دیقەت لە قسە و سلوك و جوڵەی بڕوانم. 

جەمیل بایك دەست بە قسان دەكات، پڕە لە زانیاری لە مێژووی شۆڕشەكانی باشور و پێداویستی سیاسەت لەم سەردەمە. لە گیرفانی قەمسەڵەكەی چوكلێتە كاغەزێك دەردێنێت و دەیكاتەوە و بە پیتی لاتینی نوسینێكی وردی لەسەر نوسراوە، بە تیلی چاو لە كاغەزەكەم ڕوانی، هیچی لێ حاڵی نەبووم بەس كورتكراوەی وشەی پەكەكەم ناسیەوە.

باران نمە نمە دەیدا بە خێمەكەدا و دەنگی دڵۆپەی باران و قسەكانی پیرە هەڵۆ تێكەڵ دەبن. خەیاڵم دەڕوا" لە كوردستانی خۆمان ئەم هەموو ئەنتەرنێت و بینا و تەلەفزیۆن و شوقە و ڤیلایە هەیە كەچی بارتەقای ئەم قسانەی پیرە هەڵۆ قوڵاییان نیە". بیر دەكەمەوە "هێزێك خاوەنی ئەم دید و وزەیە بێت لە ژێر خێمەیەكی تەڕدا، لەم چیا سەختانە، چۆن ناتوانێت لە كوبانێ بەرگری بكا؟". لە خێمەكەدا گوێ بیستی ئەوە دەبم جەمیل بایك سی و نۆ ساڵە زێد و ماڵی خۆی جێهێشتووە و كەس و كاری نەبینیوە. 

ئینجا بەوردی گوێ لە پرسیارەكان دەگرێت، لێی ورد دەبمەوە بزانم ئەم پیرە هەڵۆیە بیتاقەت نەبووە. گەریلایەكی بەژن باریك كە وێنەیەكی بچوكی ئۆجەلانی لە یەخەی جلە ڕەساسیەكەی داوە، ڕیزە چایەك دێنێت بەبێ شەكر و شەكرەكە بەجیا تا بە ئارەزووی خۆمان شەكر لە چایەكانمان وەربدەین. دیمەنی چایەكی ڕەش لە كوپێكی شوشەدا هێندە جوان دەنوێنێت لەو چیا بەرزانە بارتەقای هەموو خواردنەوەی دنیا چێژت پێ دەبەخشێت. هەڵمی چایەكی چیا لەگەڵ خرمەی بارانی سەر خێمەكە تێكەڵ بە پرسیار و وڵامی میوانان و نزیكخستنەوەی برۆكانی پیرە هەڵۆ لەیەك تا بەتەواوی لە پرسیاری میوانان تێ بگات. 

كات بەرەو تاریكی دەچێت و بەتەواوی ماندوو دەبم پێیەكانم سڕ دەبن.. بەناوی دەم و چاو شۆرینەوە دەچمە دەرەوە، گەریلایەك شوێنێكم پیشان دەدات و كە دێمەوە تەنیشت جەمیل بایك سەرم دەسوڕمێت بۆ بێتاقەت نابێ، ئەم مەخلوقە لەم تەمەنەدا ئەم هەموو وزەیەی لەكوێ بوو.

وردە وردە قسان تەواو دەبێت، هەڵدەسین. جەمیل بایك تەوقەمان لەگەڵ دەكات و بەو پەڕی ڕێزەوە بەڕێمان دەكات، دوای چركاندنی چەند وێنەیەك، وردە وردە دوور دەكەوینەوە و من ئاوڕ دەدەمەوە، پیرە هەڵۆ لەتەنیشت دوو سێ گەرێلای بەژن باریك، هێشتا هەر وەستاوە و تەماشامان دەكات و دەستەكانم هەڵدەبڕم ئەویش دەستی ماڵئاوایی بەرز دەكاتەوە.

كە زیاتر دوور دەكەومەوە و وەك ئەوەی دڵم هەر لەوێ بێت، ئاوڕ دەدەمەوە و پیرە هەڵۆ جامانەكەی دەكات بە لەچك و لەنێو درەختە باڵابەرزەكاندا خۆی ون دەكات.